L'onn 1971 han las dunnas survegnì il dretg da votar e d'eleger sin plaun federal: ch.ch dat in sguard sin la lunga via dal dretg da votar da las dunnas en Svizra.
Il svilup da la quota da dunnas en il parlament svizzer è remartgabel. L’onn 1971 eran mo 11 dunnas vegnidas elegidas en il parlament. Suenter las elecziuns federalas da l’onn 2019 eran 96 d’en tut 246 commembers dal parlament dunnas – in record. Tar las elecziuns federalas da l’onn 2023 è il dumber da dunnas en il parlament puspè sa diminuì sin 93.
Suenter las elecziuns da l’onn 2023 è la quota da dunnas en il Cussegl dals chantuns creschì, en il Cussegl naziunal percunter è ella sa reducida. Per l’emprima giada han ils dus cussegls cuntanschì ina quota da dunnas cumparabla da passa in terz.
Il dumber da las cusseglieras dals chantuns è creschì da 12 sin 16 (da 46). Quai correspunda a 34,8 pertschient dals commembers da la chombra pitschna. Malgrà ina perdita da 7 sezs restan las dunnas represchentadas levet meglier en il Cussegl naziunal cun 77 mandats da 200 (38,5 %) ch’en il Cussegl dals chantuns.
Differenzas regiunalas
Tar las ultimas elecziuns federalas han las dunnas da tschintg chantuns (BS, NW, OW, BL, FR) obtegnì ubain l’unic sez ubain la maioritad dals sezs en il Cussegl naziunal. En set chantuns (UR, GL, AR, AI, VS, NE, JU) n’è nagina dunna vegnida elegida ils 22 d’october 2023 en la chombra gronda.
Dapi la fin da l’onn 2023 è Friburg l’unic chantun en il Cussegl dals chantuns che vegn represchentà da duas dunnas. Basilea-Citad e Basilea-Champagna che han omadus mo in sez en la chombra pitschna, han dà quel l'onn 2023 ad ina dunna. 12 chantuns han elegì mintgamai ina cussegliera dals chantuns ed in cusseglier dals chantuns, 11 chantuns han elegì mo umens en il Cussegl dals chantuns.
En la chombra pitschna sesan dapli dunnas da la Svizra franzosa (41,7 %) che da la Svizra tudestga (34,4 %). Dapi la fin da l’onn 2023 n’ha il Tessin nagina cussegliera dals chantuns pli. Cuntrari al Cussegl dals chantuns sesan, dapi il cumenzament da questa legislatura, dapli dunnas da la Svizra tudestga (41,4 %) en il Cussegl naziunal che da la Svizra romanda (34,6 %) e dal Tessin (12,5 %).
La quota media da dunnas en ils parlaments chantunals correspunda pli u main a quella en il parlament svizzer. La fin da l’onn 2023 sesevan 867 dunnas en ils parlaments chantunals. Quai correspunda ad ina quota da dunnas da 33,4 pertschient. La fin da l’onn 2023 aveva il parlament chantunal da Neuchâtel la pli auta quota da dunnas. A medem temp era Neuchâtel er l’unic chantun che aveva ina maioritad da dunnas en il parlament (58 %).
Il medem mument aveva il parlament chantunal da Sviz la pli bassa quota da dunnas. Cun las elecziuns da l’onn 2024 è quella dentant creschida sin 20 pertschient. La Sursilvania è l’unic chantun nua che damain che mintga tschintgavel commember dal parlament è ina dunna.
Cumissiun federala per dumondas da las dunnas:rapport davart las dunnas a las elecziuns federalas 2023
Uffizi federal da statistica: statisticas davart las dunnas elegidas
Uffizi federal da statistica: statistica davart la quota da dunnas sin plaun naziunal e chantunal