En cas che Vus survegnis la disditga da Voss patrun, examinai en emprima lingia, sch’ella correspunda a la lescha. Examinai surtut il suandant: È il termin da disditga vegnì resguardà? Avais Vus survegnì la disditga durant che Vus avevas in attest da malsogna u eras en speranza? La pagina Disditga As po gidar tar questa examinaziun.
Sche Vus avais pers Vossa plazza, avais Vus en Svizra il dretg da daners da dischoccupaziun. Quai vala, apaina che Vus ademplis las suandantas cundiziuns:
Vus essas cumplainamain u parzialmain dischoccupada u dischoccupà
Vus essas stada emploiada u stà emploià ils ultims 2 onns durant almain 12 mais (excepziuns pussaivlas).
Voss domicil principal è en Svizra. Sche betg, As infurmai en il chapitel «Dischoccupaziun tar burgaisas e burgais esters e tar cunfinarias e cunfinaris»
Vus n’essas betg pli en la vegliadetgna dal temp da scola obligatoric (15 onns), n’avais betg anc cuntanschì la vegliadetgna dad AVS e na retirais nagina renta da vegliadetgna da la AVS
Ultra da quai vala il suandant:
Vus stuais esser pronta u pront d’acceptar ina lavur che correspunda a Voss profil professiunal e Vus stuais esser disponibla u disponibel immediatamain.
Vus stuais tschertgar ina plazza gia durant il termin da disditga.
Sche Vus avais in contract da lavur temporar, stuais Vus cumenzar cun la tschertga trais mais avant la fin dal contract da lavur.
Salvai accuratamain ils mussaments per la tschertga da lavur (annunzias per plazzas, refusas e.u.v.). Vus stuais mussar quels al Center regiunal per intermediaziun da lavur.
As annunziai sche pussaivel ad ura sco dischoccupada u dischoccupà, dentant il pli tard l’emprim di, per il qual Vus vulais daners da dischoccupaziun. Vus stuais As annunziar persunalmain sco dischoccupada u dischoccupà – quai cun agid dal eService «S’annunziar tar il Center regiunal per intermediaziun da lavur (CIL)» ubain cun ir al Center regiunal per intermediaziun da lavur (CIL).
Duas emnas suenter Vossa annunzia, vegnis Vus envidada u envidà ad in emprim discurs tar il CIL cumpetent.
Prendai per plaschair cun Vus il suandants documents:
certificat d’assicuranza AVS/AI u la carta da l’assicuranza da malsauns
carta d’identitad u passaport
mussament da las stentas per chattar lavur (annunzias e respostas)
tut las autras infurmaziuns dumandadas dal CIL
il formular «PD U2», sche Vus essas burgaisa u burgais d’in stadi da la UE u da la AECL, en cas che Vus survegnis gia indemnisaziuns da l’assicuranza da dischoccupaziun d’in pajais da la UE u da la AECL e tschertgais ina lavur en Svizra
Tscherni er ina cassa da dischoccupaziun en Vossa regiun. Questa cassa As transferescha mintga mais Vossas indemnisaziuns.
Vus stuais inoltrar ils suandants documents a la cassa che Vus avais tschernì:
formular «Dumonda per indemnisaziuns da dischoccupaziun»
attests dal patrun dals ultims 2 onns
ulteriuras infurmaziuns dumandadas da la cassa da dischoccupaziun
formular «PD U1», sche Vus essas burgaisa u burgais d’in stadi da la UE u da la AECL
Quants daners da dischoccupaziun survegn jau?
Per regla survegnis Vus daners da dischoccupaziun en l’autezza da 70 pertschient da Vossa paja assicurada. Quai è – ditg pli simpel – la paja media dals ultims 6 mais, u dals ultims 12 mais, sche quai è pli favuraivel per Vus.
Vus survegnis 80 pertschient da la paja assicurada, sch’ina da las suandantas cundiziuns è ademplida:
Vus avais uffants che Vus tgirais e ch’èn pli giuvens che 25 onns.
Vossa paja assicurada n’importa betg dapli che 3797 francs
Vus avais in grad d’invaliditad d’almain 40 pertschient.
Quant ditg survegn jau daners da dischoccupaziun?
La suandanta tabella mussa quant ditg che Vus avais il dretg sin daners da dischoccupaziun, tut tenor Vossa situaziun:
Vegliadetgna | Obligaziun da mantegniment | Perioda da contribuziun (dumber da mais entaifer ils ultims 2 onns avant l’annunzia da dischoccupaziun) | Dumber da dis, per ils quals Vus survegnis daners da dischoccupaziun |
|---|---|---|---|
12 fin 24 | fin 25 senza obligaziun da mantegniment | 200 | |
12 fin < 18 | a partir da 25 | 2601 | |
12 fin < 18 | cun obligaziun da mantegniment | 2601 | |
18 fin 24 | a partir da 25 | 4001 | |
18 fin 24 | Cun obligaziun da mantegniment | 18 fin 24 mais | 4001 |
22 fin 24 | a partir da 55 | 5201 | |
22 fin 24 | a partir da 25 | 18 fin < 22 menefiziari(a) d’ina renta d’invaliditad che correspunda ad in grad d’invaliditad d’almain 40%ais | 5201 |
22 fin 24 | cun obligaziun da mantegniment | benefiziari(a) d’ina renta d’invaliditad che correspunda ad in grad d’invaliditad d’almain 40 | 5201 |
persunas deliberadas da las cundiziuns da contribuziun | 90 / 180 (2) |
Funtauna da la tabella: SECO
1 Questas persunas assicuradas han il dretg da 120 diarias supplementaras, sch’ellas perdan lur lavur en il decurs dals 4 onns che precedan la vegliadetgna da renta da la AVS.
2 En cas che la renta d’invaliditad da l’assicuranza d’invaliditad è vegnida reducida u stritgada ed en cas che la persuna pertutgada è dapi lura obligada da tschertgar ina lavur u d’augmentar il pensum da lavur, ha ella il dretg da maximalmain 180 diarias.
Persunas estras en Svizra
Sche Vus essas estra u ester ed avais lavurà en Svizra, avais Vus il dretg da daners da dischoccupaziun, en cas che Vus avais ina permissiun da dimora u ina permissiun da domicil.
Sche Vus avais ina permissiun da dimora temporara, pudais Vus restar fin 6 mais en Svizra per tschertgar ina nova lavur. Per quai stuais Vus avair ina permissiun correspundenta da l'autoritad da migraziun da Voss chantun.
Cunfinarias e cunfinaris
Sche Vus essas cunfinaria u cunfinari (legitimaziun G), survegnis Vus ils daners da dischoccupaziun per regla en Voss stadi da domicil. Per la tschertga d’ina nova plazza en Svizra pudais Vus dentant profitar dal servetsch dal Center regiunal per intermediaziun da lavur (CIL). Per quai stuais Vus As annunziar tar il CIL da quella regiun, nua che Vus avais gì Vossa ultima plazza da lavur en Svizra.
Sco persuna cun activitad da gudogn independenta n’essas Vus betg assicurada u assicurà cunter dischoccupaziun. Vus n’avais nagin dretg da daners da dischoccupaziun, sche Vus n’avais pli nagina lavur.
Sche Vus perdais Vossa plazza da lavur e na chattais nagina nova plazza avant che Vus avais il dretg da retrair Vossa pensiun, pudais Vus obtegnair «prestaziuns transitoricas per persunas dischoccupadas pli veglias». Cun questas prestaziuns finanziais Vus ils bains necessaris per viver fin che Vus avais cuntanschì la vegliadetgna da pensiun.
Per avair il dretg da survegnir las prestaziuns transitoricas, stuais Vus ademplir pliras premissas. Vus stuais en spezial:
avair pers il dretg da l'indemnisaziun da dischoccupaziun il pli baud il mais che Vus avais cumplenì 60 onns
esser stada u stà assicurà durant almain 20 onns en la AVS, almain 5 da quels onns suenter che Vus avais cumplenì 50 onns
avair lavurà ed obtegnì in salari annual dad almain 75 pertschient da la renta maximala da la AVS (stadi dal 2024: 22 050 francs) u avair gì il dretg da survegnir bunificaziuns d'educaziun e da tgira da quest import
viver en Svizra u en in stadi commember da la UE u da la AECL
avair expensas da basa che surpassan Vossas entradas imputablas (cunfins definids per lescha).
Per obtegnair las prestaziuns transitoricas, stuais Vus inoltrar ina dumonda a Vossa vischnanca da domicil u al post executiv chantunal.
Per quest intent stuais Vus emplenir il formular correspundent «Dumonda per prestaziuns transitoricas per persunas dischoccupadas pli veglias». Il formular stat a disposiziun online.
Per ulteriuras infurmaziuns davart la dischoccupaziun consultai il mussavia dischoccupaziun dal Secretariat da stadi per economia u il portal lavur.swiss.
Infurmaziuns specificas davart la lavur a temp reducì chattais Vus sin la pagina Lavur reducida.