Cun in testament pudais Vus sezza u sez decider, tge che duai succeder cun Vossa facultad, e midar almain per part la repartiziun prescritta da la lescha da Vossa ierta.
En spezial avais Vus las suandantas pussaivladads:
Vus pudais prevair in'autra repartiziun da Vossa facultad tranter las ertavlas ed ils ertavels tenor lescha.
Vus pudais testamentar Vossa facultad ad autras persunas u ad autras instituziuns.
Vus pudais deditgar objects (p.ex. cliniez, collecziuns) u valurs da facultad (imports da daners, immobiglias) a tschertas persunas u a tschertas instituziuns.
Vus pudais fixar tschertas cundiziuns ed obligaziuns (p.ex. ch’in ertavel survegnia ina tscherta summa en cas ch’el ha finì ses studi avant il di da Vossa mort u che la persuna che erta Vossa chasa, sto s’occupar da Voss animal da chasa).
Resguardai per plaschair:
As laschai cussegliar dad ina persuna spezialisada per far la segira che Vus planiseschias la repartiziun da l’ierta propi uschia, sco che Vus vulais.
Guardai che Voss testament na cuntegnia naginas instrucziuns davart Vossa sepultura. I capita savens ch’il testament vegn chattà ed avert pir suenter la sepultura. Communitgai Voss giavischs en quest reguard il meglier anc durant che Vus vivais a Vossa persuna da confidenza u directamain a l’institut da sepultura.
Il testament scrit a maun – u er d’agen maun – è la maniera la pli simpla da reglar Vossa ierta. Uschia na duvrais Vus nagina notara u nagin notar.
Proceder:
Scrivai Voss testament cumplettamain a maun. El sto cuntegnair ils suandants elements:
Il titel «testament»
Il prenum, il num da famiglia, la data da naschientscha ed eventualmain il lieu d'origin
Vossa ultima voluntad (guardar survart: Tge vi jau reglar en il testament?)
En cas che Vus giavischais in'executura u in executur dal testament: Il num da la persuna che vegn a s'occupar da la repartiziun da Vossa ierta ed ad executar Voss testament. Quai po esser ina persuna da confidenza (in'ertavla, in ertavel u in'autra persuna), in'advocata u in advocat, ina notara u in notar, ina banca u ina societad fiduziara. I po esser d'avantatg da fixar ordavant ina persuna per l’execuziun dal testament. Quai simplifitgescha la repartiziun da l’ierta e gida ad evitar dispitas davart l’ierta.
Ponderai dentant che l’indemnisaziun per la lavur po vegnir pulit chara, surtut sche la repartiziun da l’ierta è cumplexa.
Lieu e data
Vossa suttascripziun a la fin dal testament
Midar in testament
Vus pudais midar Voss testament da tut temp. Ina midada sto adina succeder en scrit a maun ed esser munida cun la suttascripziun e cun la data. Vus pudais er revocar in testament cun destruir el u cun remplazzar el tras in auter. Per ch’i na dettia naginas malenclegientschas, vegni recumandà da scriver en il testament nov ch’il vegl vegnia revocà.
Il testament public vegn fatg tar in'uffizianta u in uffiziant da documentaziun ed en preschientscha da duas perditgas.
En general vegn questa furma dal testament elegida per far la segira ch’el na cuntegnia nagins sbagls e correspundia er propi a l’atgna voluntad. Surtut sche l’ierta è cumplexa, vali la paina da s’infurmar.
Proceder:
L’uffizianta u l’uffiziant da documentaziun, a la quala u al qual che Vus As drizzais, As explitga il process ch'è da suandar.
In testament a bucca è mo pussaivel en cas da circumstanzas extraordinarias – quai vul dir cura ch’i n’è betg pussaivel da far il testament en in’autra furma. Quai è per exempel il cas tar il privel d’ina mort immediata.
Proceder:
Declerai Vossa ultima voluntad davant duas perditgas. Quellas ston scriver si immediatamain quai ch’è vegnì ditg ed agiuntar il lieu e la data. Vus stuais er numnar las circumstanzas extraordinarias. Suenter stuais Vus suttascriver e trametter il document a las autoritads giudizialas responsablas.
Cun in contract d’ierta pudais Vus As cunvegnir, co che Vossa ierta u ina part da quella duai vegnir reglada.
Cuntrari ad in testament che Vus pudais revocar e midar da tut temp, po in contract d’ierta mo vegnir midà cun il consentiment da tut las partidas che l'han suttascrit.
En in contract d’ierta pudais Vus reglar spezialmain ils suandants puncts:
Vus As cunvegnis cun in'ertavla u in ertavel tenor lescha che avess il dretg sin ina part obligatorica, ch’ella u el renunzia a l’ierta. Quai po per exempel esser il cas, sche:
- in da Voss uffants renunzia a ses dretg ereditar, perquai che Vus l'avais sustegnì durant la vita en moda extraordinaria; u
- Vus e Vossa dunna u Voss um ubain Vossa partenaria registrada u Voss partenari registrà renunziais a las parts d’ierta vicendaivlas, per che Voss uffants possian ertar tut. Las ertavlas ed ils ertavels che han renunzià a lur ierta en in tal contract d’ierta, na pon betg pli far valair lur part obligatorica suenter Vossa mort.Vus As obligais da far si l’ierta u ina part da quella a Vossas ertavlas ed a Voss ertavels tenor lescha u ad ina terza persuna. Vus pudais per exempel prevair en il contract d’ierta:
- che Vus As obligais da far si la chasa, nua che Vus vivais cun la famiglia, ad in da Voss uffants;
- che Vus e Vossa dunna u Voss um ubain Vossa partenaria registrada u Voss partenari registrà As favurisais vicendaivlamain areguard l’ierta.
Per rediger u per far in contract d’ierta èn necessaris ils suandants pass:
As drizzai ad ina persuna da notariat.
Federaziun svizra dals notarsLa persuna da notariat vegn a rediger il contract d’ierta tenor la voluntad che Vus avais exprimì ensemen cun las autras parts contractantas che vegnan a suttascriver il contract.
Ina midada posteriura dal contract è mo pussaivla cun il consentiment da tut las parts contractantas.
Cun ina donaziun pudais Vus surdar durant la vita ina part da Voss bains e da Vossas valurs da facultad ad autras persunas. La persuna che survegn la donaziun daventa en mintga reguard proprietaria.
Resguardai per plaschair:
Tschertas donaziuns – cunzunt donaziuns ch'èn vegnidas fatgas ils ultims tschintg onns avant Vossa mort – pon vegnir resguardadas tar ina repartiziun d’ierta. Las ertavlas ed il ertavels tenor lescha pon far valair lur dretgs correspundents. Per ulteriuras infurmaziuns As drizzai il meglier ad ina persuna spezialisada.
Documentai eventualas donaziuns en scrit. Uschia evitais Vus dispitas tranter las ertavlas ed ils ertavels suenter Vossa mort.
La gronda part dals chantuns enconuschan ina taglia sin l’ierta ed ina taglia sin donaziuns. Ulteriuras infurmaziuns chattais Vus sut Taglias sin l’ierta e sut Taglias sin donaziuns.
Sche Vus avais dumondas davart la moda e maniera da far in testament u davart Voss dretgs e Vossas obligaziuns en connex cun ina ierta, As drizzai il meglier ad ina persuna spezialisada.